ABD Başkanı Donald Trump’ın eski ulusal güvenlik danışmanı John Bolton, Türk devleti ve özellikle İran İslam Cumhuriyeti’ni kızdıracak açıklamalarda bulundu.
İran rejimine karşı tutumuyla tanınan Ortadoğu’daki İran rejimi etkisine, Güney Kürdistan (Başûr) ve Batı Kürdistan’da (Rojava) bir Kürt devleti kurulmasıyla karşı konulabileceğini söyledi.
YouTube üzerinden yayın yapan gazeteci İbrahim Haskoloğlu’nun kaleme aldığı ses getiren kitabı ve Ortadoğu’daki gelişmelerle ilgili sorularını yanıtlayan Bolton, Türk devletiyle ilgili kendisini en çok şaşırtan şeyin Rusya’dan S-400 füze savunma sistemini alma kararı olduğunu ifade etti.
ABD’de Donald Trump yönetiminin iç işleyişine dair ifşaatlarıyla gündeme gelen eski ulusal güvenlik danışmanı John Bolton, ABD ile Türk devleti arasında kriz yaratan rahip Andrew Brunson’ın ise Trump’ın yaptırımları sonucu dövizin yükselmesi üzerine serbest bırakıldığını belirtti.
Bolton’un, gazeteci İbrahim Haskoloğlu’nun sorularına karşılık yaptığı değerlendirmelerde öne çıkan bölümler şöyle:
“Türkiye ile ilgili beni en çok şaşırtan şey S-400'ler”
Eski ulusal güvenlik danışmanı Türk devletiyle ilgili “Beni en çok şaşırtan şey, Erdoğan’ın Rus yapımı S-400 hava savunma sistemlerini alma kararıydı. Bunların, Türkiye’nin NATO’ya taahhütlerine aykırı olduğunu düşünüyorum. Bu durum haliyle, ABD’nin Türkiye’ye F-35’leri satmasını veya Türkiye’nin F-35 üretimi tedarik zincirinde kalmasına izin vermesini imkânsız kıldı. Eğer karar geri alınmazsa, bu satın almanın sonucu olarak, ABD’nin bir noktada Türkiye’ye yaptırım dayatması gerekecek” dedi.
Bolton, “Türkiye’de herhangi birinin niçin Rus yapımı bir hava savunma sistemi almak isteyeceğini bugün hâlâ anlamıyorum… Erdoğan’ın S-400’lerde ısrar etmesini anlamıyorum” diye konuştu.
“Kürt devleti İran rejiminin nüfuzunu kırar”
İran rejimine karşı tutumuyla tanınan Bolton, ABD’nin Irak ve Suriye’de bir Kürt devleti kurmayı isteyip istemediğine dair soruya “ABD’nin resmi pozisyonu bir Kürt devleti olmaması gerektiği yönünde” yanıtını verdi ancak Bolton, kişisel görüşünün ise farklı olduğunu söyledi. Bolton, “Bölgedeki İran etkisine, Suriye ve Irak’ın kuzeyinde bir Kürt devleti kurulmasıyla karşı konulabilir” diye ekledi.
“Erdoğan Brunson’ın serbest bırakılmasının bir yolunu buldu”
John Bolton, Türkiye’de bulunan Amerikalı Rahip Brunson’ın serbest bırakılması sürecini de, ABD Başkanı Donald Trump’ın o dönemde Türk devletine yönelik açıkladığı yaptırımların yol açtığı olumsuz ekonomik etkiye bağladı. “Rahip Brunson’ın esasında Erdoğan tarafından rehine olarak kullanıldığını düşünüyoruz. Trump’ın Türkiye’ye yaptırım uygulamasının sebebi de bu” diyen Bolton, Rahip Brunson’ın dini bir figür olarak Türkiye’de herhangi bir siyasi faaliyetle bağı olmadığını belirtti.
Bolton, Brunson’ın niçin serbest bırakıldığına dair soruyu, karşılıklı diyaloglara ilişkin ayrıntı vermekten kaçınarak şöyle yanıtladı: “Türkiye’ye uygulanan yaptırımlar dövizin değerini önemli ölçüde artırıyordu. Bence bu Türkiye’ye zarar verdi; çelik ve alüminyuma uygulanan gümrük vergileri de zarar verdi. Ve bence Erdoğan, bunun Türkiye için kötü sonuçlanacağının farkına vardı ve Brunson’ın serbest bırakılmasına izin vermenin bir yolunu buldu.”
